Heilige momenten bij de Golden Earring

"Jullie denken vast dat wij een geoliede machine zijn, maar dat is absoluut niet zo. Daarom doen we nu dit nummer dat al lang niet meer door ons gespeeld is. Vanmiddag bij de repetitie klonk het best okay, maar dat is geen garantie. Misschien horen jullie nu wel dat wij eigenlijk helemaal niet zo goed zijn," aldus Barry Hay met een knipoog, afgelopen vrijdag in een uitverkocht 013. 

Na ruim vijf maanden alleen theatershows gedaan te hebben, was het optreden in de Tilburgse rocktempel weer een eerste full-electric show en bleek Dope Runner, een albumtrack van Tits 'n Ass, één van de verrassingen tijdens deze avond.  Die optredens in echte popzalen zijn anders dan de shows in de Nederlandse schouwburgen. Dope Runner klonk goed. De Earring is daarom misschien toch wel gewoon een geoliede machine die na 50 jaar nog steeds kwaliteit brengt. Dat is juist één van de redenen dat ze alle stormen, trends en stijlen van de laatste zes decennia overleefd hebben. De zanger van The Golden Earring was - net zoals bij de Theatershow in Nijmegen een avond eerder - in bijzonder goed humeur. Ik bezocht beide shows juist omdat ik vooraf wist dat er de nodige afwisseling in de setlists zou zitten. Wat is dan prettiger als je beide optredens vlak achter elkaar geserveerd krijgt? Ik heb van de keuze voor deze fraaie combi geen moment spijt gehad.

De Haagse rockers lijken aan hun vierde jeugd te zijn begonnen. Hun eerste album verscheen in 1965. Daarna waren er jaren van ongekende populariteit, inclusief Radar Love waarmee de band goed scoorde in de VS. Net toen de Earring er begin jaren 80 - door afnemend succes - over dacht de spreekwoordelijke pijp aan Maarten te geven, was daar plots Twilight Zone. Een nieuwe hit in de VS plus een enorme populariteitstoename in eigen land, snel gevolgd door When the Lady Smiles. Begin jaren 90 was er opnieuw de gedachte: moeten we nog doorgaan? Telkens hetzelfde rondje in Nederland? Maar zie daar: de MTV Unplugged hausse bracht de band op het idee om The Naked Truth te maken. Een live-album met daarop akoestische versies van veel hits en minder bekend werk. Het werd één van de best verkochte albums uit hun carrière. Nu ze in 2015 hun 50-jarig jubileum vieren, lijkt de populariteit opnieuw groter dan ooit. Bijna alle optredens zijn ruim van te voren uitverkocht. Zelfs de Ziggo Dome is al te klein voor de Earring. Ook voor dat concert - waarmee ze in december dit jubileumjaar afsluiten - zijn inmiddels geen tickets meer verkrijgbaar.

Terug naar de shows die ik zag. Hay was dus in een goed humeur en misschien had dit te maken met het feit dat de Golden Earring afgelopen week een belangrijke rechtszaak won tegen de eigen uitgever Willem van Kooten. Een zaak die overigens forse gevolgen kan hebben voor verhoudingen tussen artiesten en hun uitgevers in Nederland. (Om meer te weten klik op deze link), maar dat terzijde.

De bandleden betraden donderdag het podium in Nijmegen alsof ze een ommetje aan het maken waren: relaxed, hand opsteken naar het publiek en spelen maar. De dwarsfluit in de handen van Barry Hay maakte duidelijk wat het openingsnummer zou worden: Back Home. Het speelplezier van de band als het enthousiasme van publiek in De Vereeniging zorgde bij mij regelmatig voor kippenvelgevoel. Het is dat enthousiasme dat alleen het intro van een liedje al bij mensen kan losmaken. Dat blijft fantastisch om te zien. Zo raakte de eerste tonen van Sound of the Screaming Day alle gevoelige snaren bij een mijnheer voor mij. Zijn handen richtte hij eerst naar de hemel om ze vervolgens op zijn hoofd te leggen, het lichaam dat eerst naar voren schoot, verstijfde even later. Ik kon zijn gezicht niet zien, maar toch was mij duidelijk de man met een grote grijns op zijn smoel zat te genieten. Muziek kan zoveel los maken bij mensen.

Eenzelfde reactie deed zich voor bij mijn buurman op het moment dat Just like Vince Taylor werd ingezet. Zijn dochter gaf hem een tik op de vingers. "Pap, gedraag je," zegt ze met een licht beschamend lachje. De man trekt er zich niets van aan. Hij is even weg. Hij is even ergens anders. Terug naar…. zijn jeugd? Een bijzonder moment? Of zit hij gewoon volledig in het nummer? Het was in ieder geval mooi om te ervaren. Gelukkig had niemand oog voor mij bij nummers als Another 45 miles en Just a Little Bit of Piece in my Heart. Zou iemand het wel gezien hebben, dan was daar vast de opmerking gekomen: "Sterk spul he dat Fischerman's Friend." Natte ooghoeken bij nummers die hits waren voor ik geboren werd. Ja, dat is de kracht van muziek en daarom is er voor mij niets mooier is dan het bezoeken van concerten. De verrassing, de complete entourage, het enthousiasme van band en publiek. Zeker als er louter echte liefhebbers in de zaal zitten. En die waren er dus in Nijmegen. Zeker na de pauze bleek de theatersetting overbodig. Zelf had ik met diverse andere mensen al een plekje in de gangpaden gezocht. Ik ben geen voorstander van zitten: niet bij voetbalwedstrijden, zeker niet bij rockconcerten. Ik wist het vooraf, maar als de kans zich voordoet verlaat ik mijn stoel.

De overlap in beide concerten schuilt natuurlijk bij de nummers die iedereen wil horen: Twilight Zone, The Devil made me do it, When the Lady Smiles en het onvermijdelijke Radar Love. Verder de nodige verschillen. In totaal kwamen zes nummers van het laatste album voorbij (vier in Tilburg, twee in Nijmegen). Bij de show in 013 klonk een meezinger als Long Blond Animal. Bij het optreden in De Vereeniging was er Weekend Love als fan-favourite. Het enorme repertoire van de Earring is zowel een voordeel als een nadeel. Het aantal hits en andere favoriete nummers is dusdanig groot dat er voldoende te kiezen valt. Nadeel is dat altijd een aantal vurig gehoopte nummers niet gespeeld worden. Zo had ik zelf stiekem hoop op tracks als Bombay, I do Rock 'n Roll en Moving Down Life. Maar helaas: you can't have it all.

Het feit dat ik beide shows in mijn eentje bezocht, maakte de ervaring mogelijk nog intenser. Ik maakte het eerder mee. Het is alleen 'ik' tussen duizenden vreemden…. en de band. Dat kan (zeker voor en na een concert) een gevoel van eenzaamheid geven, maar zorgt er tevens voor dat liedjes nog  sterker binnenkomen. Het is een puur persoonlijke ervaring. Dan gebeurt er iets bij mensen. Dan komen er krachten los zoals ik hierboven beschreef. Dat is mooi. Dat kan ontroeren. Dat kan voor een bijna heilige ervaring zorgen. Ontroering, kracht, volmaakt geluk en eenzaamheid in één enkel moment gevangen.

Of zoals de Earring afgelopen vrijdag in hun laatste nummer zong: Holy, Holy Life sometimes is Lonely. Holy, Holy Life sometimes is Sad.